TC Publicaties

Reparatie RCA 45EY4 45 toeren wisselaar

Hennie Overdijk vroeg of ik de wisselaar van zijn neef wilde nakijken. Hij draait te langzaam, het wisselen gaat stroef en het geluid is ook niet goed.

Dus de mooie compacte bakelieten RCA 45EY4 op de werktafel gezet
met een transformatorblok van 230 volt naar 110 volt ertussen, en hem aangesloten op het plaatselijke lichtnet. Het apparaat aangezet, een plaatje op de spindel en starten maar.

RCA Victor 45EY4 Victrola

Het plaatje draait maar het mechaniek remt af en moet met de hand verder gedraaid worden. Het plaatje valt op het plastic plateautje, de arm gaat erop en Louis Armstrong begint te zingen: “Hello Dolly”. Het klinkt alsof Old Satchmo achter een rollator loopt, zo langzaam. Geen gehoor dus.

Stappenplan

Eerst maar eens het chassis en de versterker uitgebouwd. Alle beweegbare delen zitten dik onder oud en taai vet. In het verleden is er een duidelijk niet deskundig persoon mee bezig geweest. Deze heeft het apparaat waarschijnlijk nooit goed gekregen.

Eerst al het vieze taaie stroperige vet weggehaald met alcohol. Zelfs de rubberen commandoschijf zit onder het vet. Na deze reiniging de bewegende delen met wat druppeltjes machineolie gesmeerd.
Nu even de wisselaar op een paar blokjes gezet en de versterker aangesloten.

Na het starten van de wisselaar treedt het mechaniek in werking, de plaat valt op de draaitafel en de arm gaat erop. Dit alles zonder menselijk ingrijpen. De technicus is op dat punt tevreden.

Maar nu het langzame geluid. Het is net of het apparaatje niet is aangepast op 50 Hz en nog op 60 Hz staat. Dus het motortje verwijderd en zie dat er toch een veertje over de poelie zit. Dat is dus ooit al aangepast aan ons lichtnet.

Nu kijken of het motortje soepel loopt bij draaien tussen duim en wijsvinger: blijft niet doortollen zoals het hoort!

Dan de boel maar reinigen met alcohol, WD40 en machineolie. Nu loopt het motortje inderdaad wat soepeler. Monteren, aansluiten en testen.
Het plaatje loopt al wat vlotter maar nog niet op het juiste toerental. Nog 2 streepjes te langzaam

Waarschijnlijk zal dan wel het kogeltje in het lager weg zijn of versleten.
Na wat pogingen om het motortje los te halen,wat vrij zwaar gaat, besluit ik maar om een donorapparaat te gebruiken. Een defecte RCA 9Y510 radiogram met dezelfde wisselaar. Ik besluit om de motor om te wisselen.

Deze losgesoldeerd, schoongemaakt en een veertje op de poelie gezet. Vervolgens het aandrijfwiel overgezet, gereinigd, een drupje olie op de as en weer gemonteerd.

Voor de zoveelste keer aangesloten en ja hoor, Louis Armstrong is zijn rollator kwijt en gaat vrolijk Hello Dolly zingen. Het speelt nu op de juiste snelheid.

Maar het geluid is niet goed. Er zit nog een brom in. Eerst maar eens van binnen bekijken. De voeding blijkt al eens gerestaureerd te zijn. De beker elco was vervangen door 2 losse exemplaren. Dat kon de oorzaak dus niet zijn van de brom. Bij de balanseindtrap vind ik 2 verdachte papiercondensatoren. Deze staan duidelijk op het punt van exploderen. Aangezien het nog geen 31 december was zou dat dus illegaal vuurwerk betekenen. Weg ermee dus! Vervangen door nieuwe exemplaren.

De versterker dichtgeschroefd en getest. De brom blijft aanwezig.
Nu is het zo dat serie-gevoede apparaten altijd wat brommen. Dat is bekend. Doch dit was behoorlijk storend. Dan maar bij het element kijken of dat correct is aangesloten.

Nu is in het verleden het originele RCA element vervangen. Die zijn meestal snel stuk. Geplaatst is een Sonotone 8T stereo element.
Dus zeker geschikt voor stereo herpersingen. En daar bij het element zit de fout. Eén van de twee massa kontaktlippen is afgebroken. 

Van het rechterkanaal de plus met de metalen bevestigingsplaatje van het element doorverbonden. Daar waar ook het massadraadje zit van het pickup chassis met het schroefje welke het element bevestigt aan de arm. Ik begeef mij nu wel natuurlijk op het electronica terrein van TC collega Peter Boin, maar daar ontkom je soms niet aan.

Eén kanaal aansluiten kan wel bij monoplaten, maar is hinderlijk bij stereo. Je mist dan toch een geluidskanaal. Dus het elementje vervangen door hetzelfde type,maar dan compleet met 4 kontakten. Deze zitten naast elkaar.

De binnenste 2 kontakten zijn -min links en rechts, deze met elkaar doorverbonden en de witte draad aangesloten.
De twee buitenste kontakten met een draadbrugje doorverbonden. L en R plus en de rode draad aangesloten. Zwart aan de bevestigingsschroef van het element aan de arm.

Sonotone 8T keramisch stereo element

Na deze klus het armpje er op gemonteerd, deze kan je verwijderen door de centrale schroef iets los te draaien, en in de juiste positie afgesteld. Toen wederom proefspelen.

Het geluid is nu zeer mooi, brom is slechts heel zachtjes te horen. Maar dat hoort bij in serie gevoede apparaten. De versterker en de wisselaar weer netjes ingebouwd en lekker twee dagen zitten testen. Alles functioneert weer naar behoren.

Hennie heeft hem een paar dagen later opgehaald en was er zeer content mee. Ook hij heeft er nog enkele dagen zelf mee gedraaid alvorens hij de grammofoon teruggaf aan zijn neef. Onnodig te zeggen dat deze zeer tevreden was over het resultaat.
Hij had nimmer zo mooi geklonken!

Het apparaat is aan een goed tweede leven begonnen.

Veel knutsel plezier.

René Daemen, TC mech